Chicago
 
Encyklopedia PWN
Chicago
[szıkạ:gou] Wymowa,
m. w USA, w północno-wschodniej części stanu Illinois, przy ujściu rz.: Chicago i Calumet do jez. Michigan.
zespół miejski Chicago rozciąga się wzdłuż zachodnich i południowych wybrzeży jeziora, na dł. ponad 100 km i liczy 9,8 mln mieszk. — trzeci pod względem wielkości w USA (po Los Angeles i Nowym Jorku); region metropolitalny Chicago–Gary–Lake County obejmuje również miasta z sąsiednich stanów (Indiana, Wisconsin) i liczy 9,8 mln mieszk. (2010). Ludność Chicago jest zróżnicowana pod względem narodowościowym, są tu dzielnice pol., wł., niem., żydowskie, irl., latynoskie, afroamerykańskie; największy ośr. emigracji pol. w USA (ponad 1 mln osób), znajdują się tu gł. organizacje polonijne, prasa, radio i telewizja, kościoły itp. Jeden z gł. w kraju ośr. przem., obecnie bardzo zróżnicowany; dawniej w Chicago i całym zespole metropolitalnym najsilniej rozwinięte było hutnictwo żelaza — jeden z największych okręgów hutn. w USA; wielkie stalownie (zakłady koncernu US Steel Corporation) skupione w m. Gary oraz w pobliżu portu Calumet; dużą rolę odgrywa przemysł elektrotechniczny (gł. sprzęt teletechn.), maszyn. (zwłaszcza maszyny roln. i bud.), metal., chem. (m.in. środki piorące, kosmetyki), odzieżowy, poligraficzny, środków transportu (tabor kol., samochody), spoż. (zwłaszcza mięsny — wielkie rzeźnie), młynarski, elektroniczny, meblarski. Wielki ośr. finansowo-handl. (znana w świecie giełda zbożowa, targi przem., wielkie banki). Chicago jest ważnym centrum życia społ. i polit.; 2 partie polit., demokr. i republikańskie, odbywają tu zwykle tzw. konwencje, organizowane co 4 lata, w celu wyłonienia swoich kandydatów na prezydenta USA. Największy zespół portowy Wielkich Jezior, połączony kanałami z dorzeczem Missisipi, co umożliwia transport wodny między jez. Michigan a Zat. Meksykańską. Główny węzeł kol. USA; węzeł komunikacji lotn. o świat. znaczeniu (gł. port O’Hare — największy w kraju). Duży ośr. nauk.-kult.; liczne szkoły wyższe (m.in. kilkanaście uniw. — najstarszy, zał. 1847, akad. muz. — zał. 1867), muzea (m.in. Art Institute of Chicago) i teatry, opera (od 1910), słynna orkiestra symfoniczna (zał. 1891); duże planetarium, akwarium. Chicago jest położone na nizinie; rzeka Chicago wpadająca do jez. Michigan dzieli miasto na 3 części, zw.: North Side, South Side i West Side; centrum Chicago, tzw. Loop (w North Side), zajmuje dzielnica adm.-handl. (liczne wieżowce, wielkie domy towarowe); w South Side rozległe dzielnice slumsów, zamieszkane gł. przez ludność afroamerykańską i latynoską; Chicago ma bardzo charakterystyczny prostokątny układ ulic (kierunki północ–południe, wschód–zachód); wzdłuż wybrzeży jez. Michigan rozległe parki.
Historia. Naturalny port nad jez. Michigan, znany Indianom; 1673 dotarli tu Francuzi; 1692 zał. misję jezuicką, ok. 1776 — faktorię, 1803–04 powstał fort amer., wokół którego rozwinęła się osada; 1837 prawa miejskie; szybki rozwój dzięki rozbudowanemu systemowi kanałów śródlądowych i sieci kol.; 1871 zniszczone przez wielki pożar i odbud. w nowym kształcie arch.; w 2. poł. XIX w. masowy napływ imigrantów z Europy (w tym z ziem pol.) i Azji, rozbudowa przemysłu; strajki robotnicze, m.in. 1877 kol., 1894 tzw. pullmanowski; w okresie prohibicji (lata 20. i 30. XX w.) walki gangów przemytników alkoholu (m.in. Al Capone); 1968 gwałtowne starcia policji ze studentami protestującymi przeciwko wojnie w Wietnamie.
Zabytki. Budowle klasycyst. i neogot.; zespół wieżowców wzniesionych przez grupę architektów amer. w końcu XIX i w początkach XX w. (chicagowska szkoła), m.in. Home Insurance Building (W. Le Baron Jenney), Reliance Building (D.H. Burnham), Auditorium Building, Scott Departament Store (L.H. Sullivan); liczne budowle wybitnych architektów współcz. (m.in. F.L. Wrighta, W. Gropiusa, L. Mies van der Rohego).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Chicago, panorama centrum miasta, stan Illinois (Stany Zjednoczone)fot. A. Achmatowicz-Otok/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Chicago, John Hancock Center (Stany Zjednoczone)fot. J. Fogler/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia