Charków, Charkiw, Kharkiv,
miasto obwodowe we wschodniej części Ukrainy, przy połączeniu rzek: Charków, Łopań i Uda (dorzecze Dońca).
Charków
Encyklopedia PWN
założony 1655 przez Kozaków jako warownia na południowej granicy Rosji; od 1750 miasto i siedziba administracji wojsk pogranicza, od 1797 administracji cywilnej, guberni słobodsko-ukr., od 1835 — charkowskiej; od końca XVIII w. ośr. kult.; liczna kolonia pol.; od 2. poł. XIX w. centrum handl.-przem. i ośr. ruchu rewolucyjnego (narodnicy, marksiści, socjaldemokraci); od 1915 skupisko Polaków ewakuowanych z Królestwa; w czasie wojny domowej okupowany przez Niemców, a następnie punkt oparcia bolszewików na Ukrainie; 1919–34 stol. Ukr. SRR, potem miasto obwodowe; IV–V 1940 NKWD rozstrzeliwało w swoich obiektach w Charkowie oficerów pol. z obozu internowanych w Starobielsku; 1941–43 Charków kilkakrotnie obiektem walk sowiecko-niem.; wyzwolony w czasie bitwy pod Kurskiem. Jeden z największych ośr. przem. i kult.-nauk. Ukrainy; przemysł gł. maszyn. (obrabiarki, turbiny, maszyny górnicze, drogowe, roln.), metal., chem., materiałów bud., środków transportu (ciągniki, lokomotywy spalinowe, rowery), spoż., włók., obuwniczy; wielki węzeł kol. i drogowy, port lotn.; metro (od 1975); 21 szkół wyższych (w tym uniw. zał. 1805), liczne inst. nauk.-badawcze; muzea; sobory Opieki Matki Bożej (1689) i Zaśnięcia Bogurodzicy (XVIII w.) z dzwonnicą (1. poł. XIX w.); budowle użyteczności publicznej z XVIII i XIX w.; monumentalna zabudowa współczesna.
