Centralne Biuro Komunistów Polski w ZSRR

Centralne Biuro Komunistów Polski w ZSRR (CBKP),

kierownictwo polit. komunistów pol. w ZSRR, powołane 1 II 1944 w Moskwie przez KC WKP(b).

Biuro kierowało obsadą stanowisk w Związku Patriotów Polskich i Pierwszym Korpusie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, następnie Armii Polskiej w ZSRR 1944, prowadziło poszukiwania i ewidencję komunistów pol. w ZSRR, powołało Polski Sztab Partyzancki, współdecydowało o składzie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i treści jego manifestu. Wysuwało umiarkowany (dla celów taktycznych) program reform polit. i gosp. w wyzwolonej Polsce; program PPR i KRN uznawało za zbyt radykalny. CBKP tworzyli: A. Zawadzki (przewodniczący), S. Radkiewicz (sekr.), J. Berman, K. Świerczewski, W. Wasilewska, od lipca 1944 ponadto H. Minc, M. Spychalski; pracami Biura faktycznie kierował J. Berman; VII–VIII 1944 czł. Biura weszli w skład władz PPR, m.in. trzech do 5-osobowego Biura Polit.; w sierpniu 1944 na miejsce Biura powołano przedstawicielstwo KC PPR w Moskwie (do 1948).