Belgia. Sztuka.
państwo w zachodniej Europie, nad Morzem Północnym
Belgia. Sztuka
Encyklopedia PWN
Kontynuacja sztuki flamandzkiej; rozwinęła się po utworzeniu niepodległej Belgii (1830), początkowo pod wpływem klasycyzmu i częściowo romantyzmu fr., później samodzielnie, lecz w powiązaniu z prądami panującymi w sztuce zachodniej Europy. W czasie proklamowania niepodległości w architekturze belgijskiej panował klasycyzm; jego czołowym reprezentantem był L. Roelandt (uniw. w Gandawie). Około 1840 narodził się eklektyzm, którego typowym przedstawicielem był m.in. J. Poelaert (Pałac Sprawiedliwości w Brukseli). Tendencje secesyjne propagowali V. Horta i H. van de Velde; obaj, swą twórczością wkraczającą w XX w., stali się pionierami nowocz. architektury, a także sztuki stosowanej. Po II wojnie świat. architektura belgijska rozwijała się bardzo dynamicznie, wyzyskując najnowsze zdobycze konstrukcyjne i materiałowe. Rzeźba od klasycyzmu, propagowanego przez G. Geefsa, ewoluowała z czasem ku realizmowi; obie tendencje łączył w swych pracach P. de Vigne. W 2. poł. XX w. działało wielu rzeźbiarzy (J. Dillens, T. Vincotte, J. Lambeaux), ale nad wszystkimi górował indywidualnością C. Meunier, twórca licznych posągów ludzi pracy. Wśród rzeźbiarzy tworzących także w XX w. ważną rolę odegrał G. Minne. W malarstwie wpływ klasycyzmu J.L. Davida jest widoczny gł. w pracach jego ucznia F.J. Naveza. Wpływ romantyzmu zaznaczył się w przewadze tematyki hist., realizowanej jednak najczęściej w akademickiej formie neoklasycyzmu; propagatorem tego gatunku był G. Wappers, najwybitniejszym reprezentantem zaś — H. Leys. Z obserwacji natury zrodził się nurt realist., nawiązujący początkowo do tradycji rodzimych, później fr.; rozwinęło się malarstwo pejzażowe (G. Fourmois), animalistyczne (J. Stevens), rodzajowe (J.B. Madou). Kilku malarzy podjęło tematykę społ., obrazując pracę robotników (E. Claus, Meunier). Wpływ barbizończyków i G. Courbeta zaznaczył się m.in. w płótnach L. Dubois i H. Boulenger. Po 1880 impresjonizm fr. przyniósł odnowę malarstwa belgijskiego; twórczo zapłodnił najbardziej oryginalnego artystę belgijskiego J. Ensora. Z inspiracji impresjonizmu zrodziły się awangardowe ugrupowania artyst. (Essor, Les XX, L'Art Contemporain, Libre Esthétique), z opozycji do niego powstała grupa z Campine (J. Smits, E. Laermans). Ważną rolę odegrała tzw. Szkoła z Laethem-Saint-Martin (G. Minne, bracia G. i M. van de Woestijne, V. de Saedeleeren, A. Gervaes), z której wywodził się belgijski ekspresjonizm (F. van de Berghe, G. de Smet, C. Permeke). W oryginalnej formie rozwinął się surrealizm (R. Magritte, P. Delvaux) i kubizm (A. Navez, P. Masa). W różnych odmianach rozpowszechnił się także abstrakcjonizm. Grafikę belgijską reprezentuje kilku wybitnych artystów o świat. sławie (F. Rops, J. Ensor, F. Masereel). Od lat 80. XX w. sztuka Belgii rozwija się dynamicznie, w powiązaniu z ogólnymi trendami i kierunkami panującymi we współcz. sztuce europejskiej.
