Barcelona
 
Encyklopedia PWN
Barcelona Wymowa,
m. w północno-wschodniej Hiszpanii, nad M. Śródziemnym; stolica regionu autonomicznego Katalonia i ośrodek administracyjny prow. Barcelona., drugie po Madrycie miasto Hiszpanii;
drugie po Madrycie miasto Hiszpanii). Stolica regionu Katalonia i ośr. adm. prowincji Barcelona; wraz z pobliskimi miastami (Badalona, Hospitalet, Sabadell, Tarrasa i in.) tworzy zespół miejski (aglomeracja; ok. 5 mln mieszk.) i największy w kraju okręg przem.; rozwinięty przemysł o zróżnicowanej strukturze gałęziowej, m.in. włók., samochodowy (siedziba koncernu SEAT), maszyn., stoczn., chem., odzieżowy, hutnictwo żelaza; jeden z gł. portów mor. kraju (przeładunek 24,7 mln t, 1998); siedziby wielu międzynar. firm przem., banków, instytucji handl.; znane centrum targowe i wystawowe; duży węzeł komunik., metro; 2 uniw. (zał. 1450 i 1968) i in. szkoły wyższe, liczne placówki nauk.-badawcze i muzea; ośr. turystyczny o międzynar. znaczeniu; 1992 — XXV Letnie Igrzyska Olimpijskie. Barcelona jest położona amfiteatralnie na wzgórzach; nieopodal portu — stare miasto (barrio Gótico) o wąskich, ciasno zabudowanych uliczkach, częściowo otoczone murami z czasów rzym.; na północy nowe miasto („Ensanche”) o regularnej sieci szerokich ulic; nowoczesne dzielnice mieszkaniowe z dużymi obszarami zieleni miejskiej.
Historia. Kolonia gr., od 236 p.n.e. — kartagińska (pod nazwą Barcino), od 218 p.n.e. — rzym.; 415 n.e. zdobyta przez Wizygotów, w VI w. stol. ich królestwa; od 712 pod władzą Arabów; od 801 stol. frankijskiej Marchii Hiszp., po jej podziale (874) — Hrabstwa Barcelona, od 2. poł. X w. niezależnej, jednoczącej stopniowo ziemie Katalonii, od 1137 związanej unią z Królestwem Aragonii; stol. połączonego państwa i jego gł. ośr. gosp. (najważniejszy port mor.); powstające od 2. poł. XVIII w. manufaktury tekstylne zapoczątkowały industrializację miasta, szczególnie intensywną na przeł. XIX i XX w.; centrum polit. i kult. Katalonii (1931 miejsce proklamowania jej autonomii); podczas hiszp. wojny domowej od 1937 siedziba rządu republikańskiego, w styczniu 1939 zdobyta przez siły frankistowskie; od 1977 stol. autonomicznej wspólnoty Katalonii.
Zabytki. Fragmenty murów rzym.; kościoły rom. (San Pablo del Campo i San Pedro de las Puellas z XII w.) i got. (Santa María del Mar z XIV w., Santa María del Pino z XV w.); got. katedra Santa Eulalia (XIII w., przebudowy w XV i XIX w.); barok. kościół Nostra Señora de Belém (XVII–XVIII w.); pałace z XIV–XVI w. (m.in. Casa Consistorial); budowle zaprojektowane przez A. Gaudiego: kościół Sagrada Familia oraz Casa Milá, park Güell z kaplicą i pałac Güell wpisane na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO; secesyjny Pałac Muzyki Katalońskiej i Szpital Św. Pawła, także wpisane na Listę Świat Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Barcelona, Casa Milà (A. Gaudí)fot. S. Kuruliszwili/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Barcelona, Plac Kataloński (Hiszpania)fot. M. Król/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Barcelona, fragment portu (Hiszpania)fot. Z. Wyleżyński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Gaudí Antonio, plan Casa Graner w Barceloniefot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia