Antwerpia
 
Encyklopedia PWN
Antwerpia, flam. Antwerpen, fr. Anvers Wymowa,
miasto w północnej Belgii, położone na równinnej Nizinie Flandryjskiej, na wys. 3–9 m, nad Skaldą, 88 km od Morza Północnego;
— 526 tys. mieszk., zespół miejski 879 tys. mieszk. (2019); jeden z największych (przeładunki ponad 100 mln t) i najnowocześniejszych portów mor. świata; położony na pr. brzegu Skaldy, ciągnie się 20 km z biegiem rzeki, aż po granicę hol.; wyposażony w wielkie śluzy (Zandvliet, Berendrecht — największa na świecie — 1988) i głębokie baseny terminali naftowych i kontenerowych (Vrasene, głęb. 18 m); dostępny dla statków o nośności do 150 tys. t; przywóz gł. ropy naftowej, rud metali, wywóz wyrobów hutn., produktów chem.; 1/3 obrotów towarowych stanowią przewozy tranzytowe; port pasażerski (połączenie promowe z Wielką Brytanią) i duży port śródlądowy połączony siecią kanałów (m.in. Kanał Alberta) z rozległym zapleczem, w tym z dorzeczem Mozy i dalej — Renu. Wielki ośr. przemysłu; rozwinięty gł. przemysł rafineryjny (5 rafinerii o mocy przerobowej ok. 30 mln t ropy naftowej rocznie), chem. (tworzywa sztuczne, barwniki, nawozy), środków transportu (statki, samochody — zakłady General Motors, ciągniki — zakłady Forda), maszyn. (silniki okrętowe), hutn. (miedź), poza tym cementowy, drzewny, włók., spoż. (gł. olejarski, młynarski, tytoniowy); znane w świecie szlifiernie diamentów (Antwerpia jest świat. ośr. handlu diamentami); na północny zachód od miasta elektrownia jądr. Doel (uruchomiona 1974, 2680 MW); ośr. finansowo-handl. o znaczeniu międzynar.; 40 banków, liczne przedsiębiorstwa ubezpieczeniowe i towarzystwa handl., giełda; duży węzeł kol. i drogowy; międzynarodowy port lotniczy Deurne; ważny ośrodek nauk., kult. i turystyczny; 2 uniw.: Saint-Ignatius (zał. 1852), państw. (zał. 1965), słynna Akad. Sztuk Pięknych (zał. 1663), Konserwatorium Król., Akad. Morska, Inst. Medycyny Tropik., towarzystwa nauk.; muzea, m.in. Muzeum Król. Sztuk Pięknych (zał. 1890) i Dom Rubensa, etnogr., mor., ogród zool. (zał. 1843). Położona na pr. brzegu Skaldy dzielnica staromiejska jest połączona tunelami (pod korytem Skaldy) z lewobrzeżną częścią miasta; w części północnej tereny portowo-przem., w południowej — dzielnice willowe.
Historia. Średniowieczny zamek i port u ujścia Skaldy, od XI w. w granicach Brabancji; prawa miejskie 1291; od 1315 czł. Hanzy; szybki rozwój miasta od XIV w.; w XVI w. najbogatsze miasto handl. Europy (portugalsko-hiszp. tranzyt towarów kolonialnych); ośr. artyst. życia Brabancji; po włączeniu 1556 Niderlandów do Hiszpanii — upadek miasta; na przeł. XVIII i XIX w. odzyskała znaczenie jako port wojenny; 1841–80 jedna z najpotężniejszych twierdz Europy. W I wojnie świat. zdobyta przez Niemców; w II wojnie świat. 1940–44 okupowana przez wojska niemieckie.
Zabytki. Katedra got. (1352–1521) z obrazami m.in. P.P. Rubensa; kościoły: m.in. Św. Jakuba (1491, XVII w. — we wnętrzu grobowiec Rubensa), Św. Pawła (od 1533), Augustianów (XVII w.), jezuitów Św. Karola Boromeusza (1607–21); późnogot. hala rzeźnicza (1501–03), zamek Steen (XVI w., zniszczony w XIX w. i odbud.); ratusz (1561–65, C. Floris); giełda (1581, spalona i zrekonstruowana w XIX w.); kamienice z XVI i XVII w.; w parku Middelheim liczne dzieła rzeźbiarzy XX w.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Antwerpia, ratusz — C. Floris 1561–65 (Belgia)fot. Z. Bochenek/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Antwerpia, Dom Rubensa (Belgia)fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia