Annales
 
Encyklopedia PWN
Annales
[annạl] Wymowa,
szkoła Annales,
grupa historyków fr. skupiona wokół czasopisma „„Annales d’histoire économique et sociale”” (ob. „Annales: Économies–Sociétés–Civilisations”), zał. 1929 przez M. Blocha i L. Febvre’a.
Odwołując się do idei odnowy nauki hist. takich historyków, jak: N.D. Fustel de Coulanges, P. Vidal de la Blache, É. Durkheim oraz H. Berr, twórcy szkoły przeciwstawiali się ówczesnym zasadom badań hist. opartych na historii opisowej, faktograficznej, zdominowanej przez historię polit.; program A. zakładał współpracę historyka z innymi naukami społ., gł. z ekonomią, socjologią, geografią, antropologią kulturową; podkreślano rolę hipotezy w badaniach i obowiązek wyjaśniania zjawisk masowych przez wszechstronne podejmowanie problemu; oprócz badań interdyscyplinarnych twórcy A. postulowali poszukiwanie nowych źródeł hist. i stosowanie przy ich analizie metod statyst., ilościowych i porównawczych.
Celem A. stało się budowanie historii integralnej, globalnej, obejmującej całość obrazu przeszłości: od techniki i życia materialnego po kulturę i hist. zmiany umysłowości. Dążenie to znalazło wyraz w rozszerzeniu problematyki badawczej i wzbogaceniu jej badaniami nad zjawiskami gosp. i społ., jak też rodziną, sytuacją kobiety, okresem dzieciństwa, chorobami, śmiertelnością, służbą domową, przestępczością, kulturą lud. i elitarną, wyobrażeniami i systemami wartości, folklorem, religijnością itp. Przedmiotem zainteresownia A. były cechy trwałe, strukturalne przeszłości, w mniejszym stopniu zmiany krótkoterminowe. A. i związana z nią VI Sekcja École Pratique des Hautes Études w Paryżu starały się inicjować szerokie, międzynar. badania dotyczące problematyki ważnej, a mało zbadanej, jak plony zbóż, konsumpcja żywności czy alfabetyzacja. Szczególnie intensywny okres rozwoju szkoły A. przypadł na lata powojenne, gdy jej kierownictwo objął F. Braudel, który ją wzbogacił o własny program historii globalnej, oparty na badaniu struktur codzienności i wszelkich form życia zbiorowego; w pracach szkoły uczestniczyli m.in.: P. Goubert, E. Labrousse, E. Le Roy Ladurie, P. Chaunu, R. Mandrou, J. Le Goff, F. Furet; były to lata żywego oddziaływania A. na historiografię innych krajów, szczególnie Włoch, Hiszpanii, Belgii, później Niemiec i USA.
Od 1956, po nawiązaniu współpracy nauk. z Polską, A. silnie oddziaływały na pol. naukę hist., która starała się uczestniczyć w wielu prowadzonych przez A. badaniach; współpraca z przedstawicielami szkoły A. pozwoliła historykom pol. na wyjście z izolacji, w jakiej znaleźli się w 1. poł. lat 50., i na uczestnictwo w dorobku nauki światowej.
Andrzej Wyczański, Małgorzata Kamecka
Bibliografia
M. Bloch Pochwała historii, Warszawa 1960;
F. Braudel Historia i trwanie, Warszawa 1971;
J. Topolski Nowe idee współczesnej historiografii, Poznań 1980;
Z. Drozdowicz, J. Topolski, W. Wrzosek Swoistość poznania historycznego, Poznań 1990;
W. Wrzosek Historia–kultura–metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii, Wrocław 1995.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia