Akwileja
 
Encyklopedia PWN
Akwileja, Aquileia,
m. w północno-wschodnich Włoszech, w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w pobliżu granicy ze Słowenią.
kolonia na prawie łacińskim założona 181 p.n.e. dla obrony północno-wschodnich granic Italii; ważny ośrodek wymiany handlowe z krajami nad środkowym Dunajem; centrum gospodarcze północnej Italii w okresie wczesnego cesarstwa (produkcja naczyń brązowych, szklanych, wyrobów z bursztynu bałtyckiego), stanowiła punkt wyjściowy drogi prowadzącej do Karnuntum i dalej bursztynowego szlaku; w okresie późnego cesarstwa często rezydował w Akwilei dwór cesarski; 452 n.e. zniszczona przez Attylę; VI–VII w. pod panowaniem Bizancjum, w VII w. — Longobardów; od połowy III w. biskupstwo, 568–1751 siedziba patriarchatu; we wczesnym średniowieczu ośrodek handlowy, utraciła znaczenie na rzecz Wenecji; od XVI w. pod władzą Habsburgów, 1809–14 należała do Francji, potem ponownie do Austrii; po 1919 w granicach Włoch. Dawny port morski, obecnie ok. 10 km od M. Adriatyckiego; ośrodek turystyczny; muzeum; zabytki rzymskie; romańsko-gotyckie katedra (XI, XIV w.) z fragmentami budowli wcześniejszej (posadzka mozaikowa i krypta z V w.); freski z XI i XIII w.; barokowe oratorium (XVII w.); zespół wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia