Abisyńska, Wyżyna

Abisyńska, Wyżyna,

rozległa wyżyna we wschodniej Afryce, w Etiopii i Erytrei, oddzielona od Wyż. Somalijskiej Rowem Abisyńskim.

Zbudowana z prekambryjskich skał metamorficznych i magmowych stanowiących fundament starej platformy afryk., przykrytych (miejscami) mezozoicznymi skałami osadowymi (piaskowce, wapienie), a następnie potężną pokrywą skał wylewnych, gł. bazaltów (do 2000 m miąższości). Ponad powierzchnię wyżyny (wys. 2000–3000 m) wznoszą się strome twardzielce, gł. bazaltowe (zw. ambami) oraz pojedyncze masywy górskie (m.in. Semien, Czokie); najwyższe szczyty Wyżyny Abisyńskiej są gł. stożkami wygasłych wulkanów, wśród nich Ras Daszen (4620 m); powierzchnia Wyżyny Abisyńskiej pocięta rowami tektonicznymi i głębokimi dolinami licznych rzek (Nil Błękitny, Omo, Sobat, Auasz, Atbara); w środkowej części jez. Tana. Klimat podrównikowy wilgotny (odmiana górska), na północy podrównikowy suchy; średnia roczna suma opadów zróżnicowana — od 500 mm na północnych krańcach i wschodnich stokach do 1000–1500 mm, a nawet 2000 mm (w niższych piętrach) na stokach zachodnich; charakterystyczne piętra klim.-roślinne; piętro „kolla” (do 1700–1800 m) — gorące z półpustyniami (trawiaste, krzewiaste i sukulentowe) i niskimi kolczastymi zaroślami na wschodzie i północnym wschodzie oraz sawannami i skrawkami lasów wiecznie zielonych na zachodzie i południowym zachodzie; piętro „uojna dega” (do 2500–2600 m) — umiarkowanie ciepłe z wysokopiennymi lasami górskimi (dziś silnie wytrzebionymi), uprawami roln. i plantacjami eukaliptusów; piętro „dega” (do 3500 m) — umiarkowanie chłodne z niskopiennymi lasami górskimi (jałowce, bambusy) i zaroślami wrzośców; piętro „czokie” (powyżej 3500 m) — chłodne z roślinnością wysokogórską (afroalp.). Złoża złota i platyny (eksploatowane), rud manganu i in.