promieniochronne substancje, środki promieniochronne, filtry słoneczne,
składniki kosmetyków chroniące ludzką skórę przed niekorzystnym wpływem promieniowania ultrafioletowego (UV, promieniowanie nadfioletowe);
promieniochronne substancje
Encyklopedia PWN
promieniowanie to wywołuje rumień i poparzenia skóry, ale także wnika w głąb skóry, powodując destrukcję kolagenu, pojawianie się ciemnych przebarwień na skórze, przedwczesne starzenie oraz zmiany nowotworowe. Stosuje się 2 rodzaje substancji promieniochronnych: a) substancje absorbujące promieniowanie w zakresie UV, m.in. pochodne benzofenonu, pochodne kamfory, estry kwasu cynamonowego, w których cząsteczkach znajdują się sprzężone wiązania podwójne; działanie ochronne polega na przetworzeniu szkodliwego promieniowania nadfioletowego w nieszkodliwe długofalowe promieniowanie widzialne i podczerwone; b) substancje chroniące w sposób fiz. przed promieniowaniem UV, tzw. blokery, działające gł. przez rozproszenie i odbicie gł. części promieniowania oraz zaabsorbowanie niewielkiej jego części; do blokerów są zaliczane m.in.: ditlenek tytanu, tlenek cynku, talk; wielkość rozproszonych w preparacie cząstek ditlenku tytanu wynosi ok. 20 nm, a tlenku cynku ok. 100 nm.
Stopień ochrony jest określany przez tzw. współczynnik ochrony przed promieniowaniem SPF (ang. Sun Protection Factor), definiowany jako stosunek minim. dawki promieniowania UV powodującej rumień na skórze chronionej substancją promieniochronną do minim. dawki tego promieniowania wywołującego rumień na skórze nie chronionej. Praktycznie wartość SPF oznacza, ile razy dłużej można przebywać na słońcu stosując kosmetyk, niż nie stosując go. Działanie promieniochronne wykazują substancje pochodzenia naturalnego, np. oleje roślinne, α-tokoferol, ale ich wskaźniki SPF są bardzo niskie; niezwykle wysokie wartości współczynnika SPF (do 60–80) osiąga się, stosując w jednym kosmetyku mieszaniny wielu różnych substancji promieniochronnych (mimo nieprzekraczania dopuszczalnych norm dla poszczególnych substancji promieniochronnych, działanie takiego kosmetyku nie jest korzystne dla skóry).
