Francja. Nauka
 
Encyklopedia PWN
Francja. Nauka.
Najwyższą instytucją nauk. we Francji jest Instytut Francuski w Paryżu (zał. 1795), grupujący 5 akad.: Akademię Francuską (zał. 1635), Akad. Napisów i Literatury (zał. 1663), Akademię Nauk (zał. 1666), Akad. Sztuk Pięknych (zał. 1803), Akad. Nauk Moralnych i Polit. (zał. 1832). Centralną instytucją badawczą jest Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) w Paryżu (zał. 1939) obejmujący sieć ponad 200 inst. i ośr. badawczych, prowadzących badania podstawowe we wszystkich dziedzinach nauki. Polityką nauk. we Francji kieruje Międzyministerialny Kom. do spraw Badań Nauk. i Techn. pod przewodnictwem premiera, z pomocą Kom. Doradczego do spraw Nauk. i Techn., w skład którego premier powołuje najwybitniejszych naukowców z różnych dziedzin nauki; organem roboczym tych 2 ciał kolegialnych jest Delegatura Generalna do Spraw Badań Nauk. i Techn. współpracująca z Minist. Badań Nauk., bezpośrednio kierującym nauką i odpowiedzialnym za badania naukowe. Duże znaczenie w kierowaniu nauką ma CNRS, w którym działają 32 specjalistyczne komisje zajmujące się rozwojem poszczególnych dziedzin nauki. We Francji większość placówek badawczych jest państw. bądź subwencjonowana przez państwo. Od 1960 istnieje we Francji Fundusz Rozwoju Badań Nauk. i Techn. — rodzaj fundacji państw., której zadaniem jest finansowanie i subwencjonowanie badań kompleksowych i podstawowych szczególnie ważnych i pilnych dla rozwoju nauki we Francji, prowadzonych aktualnie przez organizacje nauk. państw. lub prywatne. Badania nauk. są również prowadzone przez przemysł, stowarzyszenia badawcze i przedsiębiorstwa prywatne, finansujące we własnym zakresie rozwój badań nauk. i tworzące liczne fundacje, których celem jest popieranie poszczególnych dziedzin nauki. Do 1968–70 we Francji działały 22 uniw.; najstarsze z nich sięgają początkami XII–XIII w.: Uniwersytet Paryski (XII w.), uniw. w Tuluzie (1229), uniw. w Montpellier (zał. 1289); większość powstała w XIX w. po reformie napoleońskiej; 1969–74 nastąpiła reorganizacja uniw., polegająca na podziale istniejących uniw. na mniejsze jednostki organizacyjne, z których każda stanowi odrębną uczelnię (np. Uniw. Paryski podzielono na 13, marsylski i strasburski na 3 uczelnie); powołano też 10 nowych uniw.; łącznie we Francji jest 88 uniw. i 4 politechniki. Odrębny charakter mają czołowe szkoły pozauniwersyteckie (tzw. les grandes écoles): École Polytechnique, École Normale Supérieure, École Practique des Hautes Études w Paryżu oraz Collège de France (zał. 1530), Musée National d’Histoire Naturelle (zał. 1635) i Conservatoire National des Arts et Métiers (zał. 1794), które poza kształceniem kadr najwyżej kwalifikowanych są ważnymi ośr. naukowymi. Od 1901 Nagrodę Nobla otrzymało 49 fr. twórców i uczonych.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia