Finlandia. Film

Finlandia. Film.

W 1904 nakręcono w Helsinkach pierwsze sceny uliczne; 1906–12 działała wytwórnia Atelier Apollo, w której 1907 zrealizowano pierwszy fiński film aktorski (L. Sparre i T. Puro), a następnie Suomi Filmi Oy (Puro, E. Karu); czołowy twórca tego okresu Karu w swych filmach nawiązywał do rodzimej literatury, propagował osiągnięcia kraju oraz 1931 wprowadził dżwięk do filmu fińskiego. W latach 30. powstawały melodramaty oraz tzw. wiejskie komedie inspirowane folklorem (m.in. T. Tugai, V. Vaala); wytwórnia Suomen Filmiteollisuus (SF, zał. 1932 przez T. Särkkä) narzuciła model produkcji komercyjnej (1936 — 9 filmów pełnometrażowych, a 1939 już 21); od 1934 działał radykalny klub film. Projektio, w ramach którego tworzył jeden z czołowych reżyserów tego okresu N. Tapiovaara. W latach 50. powstały nieliczne wartościowe artystycznie filmy, m.in. E. Blomberga i E. Laine; w latach 60. wraz z rozwojem telewizji, gwałtownie spadła frekwencja w kinach, co doprowadziło do dwuletniego strajku aktorów film., domagających się udziału we wpływach z telew. emisji filmów kinowych; 1961 rząd wprowadził ulgi podatkowe i premie dla wartościowych artystycznie filmów rodzimych. W latach 70. działał jeden z czołowych twórców fińskich, założyciel własnej szkoły film. R. Mollberg, prezentujący w swej twórczości tzw. fiński naturalizm. W 1969 powstała Fińska Fundacja Film. udzielająca w różnych formach finansowego wsparcia producentom; upaństwowiono Archiwum Film. (od 1979 stanowiące część Centrum Audiowizualnego). W latach 80., po krótkotrwałym kryzysie kinematografii (ok. 50% kin zostało zamkniętych), produkowano 7–8 filmów rocznie; na uwagę zasługuje twórczość film. m.in. R. Jarva, braci M. i A. Kaurismäki. Od 1970 odbywa się corocznie Międzynar. Festiwal Filmów Krótkometrażowych w Tampere.

Bibliografia

A. KWIATKOWSKI Film skandynawski, Warszawa 1986.