Brazylia. Sztuka
 
Encyklopedia PWN
Brazylia. Sztuka.
W okresie prekolumbijskim istniały 3 rejony kulturowe: tropik. puszcz nad Amazonką (ceramika, ryte i malowane rys. skalne, nagrobki), centralnego płaskowyżu (maczugi kam., ryty skalne) i regionu południowego (kam. siekiery, urny, idole), które reprezentowały o wiele niższy poziom artyst. od kultur Meksyku i krajów andyjskich. Od XVI w. rozwijała się sztuka kolonialna wykazująca silne wpływy sztuki portugalskiej (budowle warowne, architektura rel. i budownictwo świeckie o prostych, surowych formach). W XVII i XVIII w. w architekturze zaznaczyły się wpływy churrigueryzmu (kościoły o bogatej dekoracji, m.in. w Salvadorze i Recife), które — w połączeniu z formami rokoka i tradycjami miejscowymi — wpłynęły na ukształtowanie się w 2. poł. XVIII w. tzw. stylu aleijadinho (od architekta i rzeźbiarza A.F Lisbǒa, zw. Aleijadinho) — gł. 2-wieżowe kościoły o barwnych kam. detalach rzeźbiarskich i bogatej dekoracji wnętrz (Ouro Pręto, Săo Joăo del Rey); domy mieszkalne miały patia zdobione płytkami azulejos, loggie i płytkie balkony. W malarstwie i rzeźbie tego okresu dominowała tematyka rel. (szkoły w Salvadorze i Recife); od poł. XVII w. rozwijało się też malarstwo portretowe i batalistyczne (A.J.F. Velasco, M. de Cunha, J.L. de Carvalho — XVIII/XIX w.). Na pocz. XIX w. zaznaczyły się wpływy sztuki fr. (A. Taunay), początkowo klasycyst., później akademicko-eklektyczne; nastąpił radykalny zwrot do tematyki świeckiej (architektura — A.G. de Montigny; malarstwo — M. de Araújo Pôrto Alegre, J.F. de Almeida; rzeźba — M. Ferrez). W XX w. architektura brazyl. zajęła czołowe miejsce w Ameryce Łac.; cechowały ją najnowsze rozwiązania konstrukcyjne i funkcjonalne, swobodne, dynamiczne ukształtowanie bryły, powiązanie z krajobrazem oraz różnorodne koloryst. rozwiązania elewacji (O. Niemeyer, L. Costa, A.E. Reidy, R. Levi, J. Moreira). Sztuki plast. ewoluowały od impresjonizmu przez postimpresjonizm, modernizm, ekspresjonizm i surrealizm do sztuki abstrakc.; do gł. przedstawicieli malarstwa brazylijskiego należą: E. Visconti, C. Portinari, L. Segall, A. Volpi, R. Burle Marx (zajmujący się też architekturą), a rzeźby: B. Giorgi i E. de Fiori. W architekturze największym wydarzeniem był projekt i budowa Brasilii; w latach 60. powstał ruch artyst. (Nova Objetividade Brasileira) wykazujący wpływy pop-artu i nowej figuracji. W latach 70. konsolidacja rynku artyst.: rozwój galerii, promocja sztuki; w latach 80. rozwój sztuki minimalizmu i neoekspresjonizmu, a w 90. — neodadaizmu i eksperymentów sensorialnych.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Brasília, katedra (Brazylia)fot. A. Kuklińska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia