Australia. Teatr

Australia. Teatr.

Pierwsze amatorskie przedstawienia w Australii odbywały się w teatrach więziennych ang. kolonii karnych w końcu XVIII w. Pierwsze stałe teatry zaw. powstały 1830–50 w Sydney (Theatre Royal zał. przez B. Leveya, Royal Victoria Theatre), Hobart, Adelaide, Melbourne, Perth. Wystawiano gł. dramaty ang. (W. Szekspir) oraz sztuki rodzimych autorów, m.in. D. Burna, E. Geoghegana, H. Melville’a. E.H. Thomasa, przedstawiające warunki życia w kolonii karnej — ich akcja była osadzona w realiach australijskich. W latach 50. XIX w. nastąpiło ożywienie życia teatr.; powstały nowe, rywalizujące ze sobą teatry w Sydney i Melbourne oraz teatry objazdowe; menadżerami, reżyserami i często autorami byli przeważnie aktorzy, m.in. G. Darvell, A. Dampier. W latach 70. zaczął rozwijać się przemysł rozrywkowy; kierownictwo teatrów przejęli zawodowi menedżerowie, względy komercjalne decydowały o kształtowaniu repertuaru; popularność zdobyły pantomimy. Na pocz. XX w. zaczęła dominować tematyka nar., nastąpił odwrót od „kompleksu kolonialnego” (L. Esson i R. Lowler); grupy aktorów i reżyserów próbowały stworzyć nowy model teatru austral.; zaczęły powstawać tzw. Repertory Theatres, wśród których wyróżniały się: zał. 1904 przez L. Brodzky’ego Playgoers’ Society w Melbourne oraz zał. 1908 przez B. Treharne’a Adelaide Literary Theatre. W 1930–40 powstały liczne amatorskie zespoły aktorskie (tzw. New Theatre Movement), najpierw w Melbourne i Sydney (Werkevs Art Club), później w Perth, Brisbane, Newcastle i Adelaide; ich członkowie pochodzili ze środowisk robotniczych sympatyzujących z partią komunist.; 1936 zespoły z Sydney i Melbourne rozpoczęły współpracę z amer. pisarzem C. Odetsem, wystawiano też utwory P. White’a, K.S. Pricharda, P. Kenna, S. Tomholta; dominował nurt realizmu społecznego. W latach 60. powstały eksperymentalne zespoły z kręgu tzw. teatru alternatywnego, organizowano małe teatrzyki w kawiarniach (np. 1967 w Melbourne zał. Café La Mama), w starych magazynach, w stajniach (1967 Jane Street Theatre, 1970 Nimrod Street Theatre w Sydney). Twórcami wyróżniających się przedstawień byli: J. Hibberd, D. Williomson, A. Buro, B. Humphries, H. Porter, J. Romeril, D. Hewett, P. Keen. Głównymi ośr. współcz. życia teatralnego Australii są: Sydney, Melbourne, Brisbane, Canberra, Hobart, Perth oraz Adelaide, gdzie od 1973 odbywa się międzynar. festiwal teatralny.