ontogeneza

ontogeneza

[gr. on, óntos ‘byt’, ‘będące’, ‘istniejące’, génesis ‘pochodzenie’],

biol. rozwój osobniczy, przemiany anatomiczne i fizjologiczne od chwili powstania nowego osobnika w procesie rozmnażania aż do jego śmierci;

u organizmów rozmnażających się płciowo początek ontogenezy wyznacza połączenie się gamet, u organizmów rozmnażających się bezpłciowo początek ontogenezy wyznacza moment, gdy w organizmie macierzystym następuje wyodrębnienie partii plazmy lub grupy komórek tworzącej później osobnika potomnego; u organizmów jednokomórkowych ontogeneza na ogół ogranicza się do wzrostu organizmu, u organizmów wielokomórkowych zasadniczym procesem ontogenezy jest różnicowanie się tkanek (histogeneza) oraz wyodrębnianie narządów i układów (organogeneza); integralną częścią ontogenezy jest starzenie się organizmu; ontogeneza obejmuje wszystkie fenotypowe konsekwencje programu genetycznego osobnika; jej przebieg jest więc determinowany czynnikami genetycznymi, ale także ich interakcją z warunkami środowiska (zmienność organizmów).