obywatelstwo
 
Encyklopedia PWN
obywatelstwo,
idea regulatywna określająca rodzaj więzi prawnej między podmiotem indywidualnym — jednostką a podmiotem instytucjonalnym — państwem, jaka powstaje w wyniku nabycia przez jednostkę zamieszkującą na terenie danego państwa określonego statusu (prawnego, politycznego, ekonomicznego i społecznego) oraz związanych z nim praw i obowiązków (członkostwa).
Prawne uregulowanie obywatelstwa jest sprawą wewnętrzną państwa. Istnieją 2 systemy określania obywatelstwa: tzw. prawo ziemi (ius soli), według którego o obywatelstwie decyduje miejsce urodzenia (np. w Wielkiej Brytanii), i tzw. prawo krwi (ius sanguinis), według którego o obywatelstwie dziecka decyduje obywatelstwo rodziców lub jednego z nich; są też systemy mieszane. Zagadnienia obywatelstwa polskiego reguluje ustawa z 1962 (wielokrotnie nowelizowana i Konstytucja RP). Prawo polskie nie dopuszcza posiadania jednocześnie obywatelstwa polskiego i obywatelstwa innego państwa. Nabycie obywatelstwa polskiego następuje przez: 1) urodzenie (gdy rodzice dziecka mają obywatelstwo polskie lub jedno z rodziców ma obywatelstwo polskie, a drugie nie ma żadnego bądź jest ono nieznane; gdy rodzice są nieznani, o nieokreślonym obywatelstwie lub bez obywatelstwa, a dziecko znaleziono lub urodziło się w Polsce; gdy jedno z rodziców ma obywatelstwo polskie, a drugie innego państwa, rodzicom przysługuje prawo wyboru obywatelstwa dziecka); 2) nadanie (cudzoziemcowi mieszkającemu w Polsce co najmniej od 5 lat, na jego wniosek) oraz 3) uznanie (wobec osoby pochodzenia polskiego, która nie ma żadnego obywatelstwa, na jej wniosek). Obywatel polski może nabyć obywatelstwo obce za zezwoleniem władz polskich. Zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem obcym nie ma wpływu na obywatelstwo małżonka — obywatela polskiego. Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent RP. Na mocy wyraźnego postanowienia Konstytucji RP niemożliwa jest utrata obywatelstwa polskiego. Obywatel polski traci obywatelstwo polskie jedynie na swój wniosek po uzyskaniu zgody Prezydenta RP na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego; posiadanie i utratę obywatelstwa polskiego stwierdza wojewoda; odmowa stwierdzenia posiadania obywatelstwa (także utraty) następuje na podstawie decyzji administracyjnej.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia