układ jednostek miar
 
Encyklopedia PWN
układ jednostek miar,
uporządkowany zbiór jednostek miar (podstawowych i pochodnych), określonych zgodnie z regułami przyjętymi w danym układzie wielkości fizycznych.
Najbardziej rozpowszechnione układy jednostek miar, oparte na systemie metrycznym, są zestawione (wraz z układami wielkości, którym odpowiadają) w tabeli. Układy wielkości oznacza się wielkimi literami symbolizującymi poszczególne podstawowe wielkości układu i odpowiadającymi oznaczeniom tych wielkości (np. L — oznaczenie długości l, Θ — temperatury termodynamicznej T). Układy jednostek miar oznacza się zwykle również wielkimi literami odpowiadającymi pierwszym literom nazw podstawowych jednostek danego układu. W USA, Wielkiej Brytanii i w krajach z nimi związanych są stosowane jednostki miar wielkości mechanicznych należące do układów o jednostkach podstawowych: stopa, funt, sekunda (układ wielkości LMT); jard, funt, sekunda (LMT); cal, funt-siła, sekunda (LFT). Układy jednostek miar odpowiadające różnym układom wielkości, w których te same wielkości zdefiniowano na podstawie niezgodnych ze sobą zasad lub przyjęto dla nich różne równania wielkościowe, nazywa się układami heterogenicznymi (obcymi) względem siebie (np. układy elektrostatyczne i elektromagnetyczne CGS), a układy jednostek miar oparte na tych samych równaniach wielkościowych — układami homologicznymi (pokrewnymi) względem siebie (np. układ MKS i CGS dla wielkości mechanicznych). Układ jednostek miar, w którym każda jednostka pochodna jest wyrażana za pomocą jednostek podstawowych wzorem o współczynniku liczbowym równym jedności (jest spójna z podstawowymi), nazywa się spójnym układem jednostek miar. W 1832 C.F. Gauss w pracy Natężenie ziemskiego pola magnetycznego wyrażone w mierze absolutnej podał zasadę budowy układów jednostek miar polegającą na wyborze wielkości podstawowych i ustaleniu ich jednostek, które służą do tworzenia jednostek innych wielkości pochodnych.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia