Franków państwo
 
Encyklopedia PWN
Franków państwo, królestwo frankijskie,
państwo wczesnośredniowieczne w Europie Zachodniej;
utworzone w końcu V w. przez króla Franków, Chlodwiga; w wyniku jego podbojów objęło większość Galii i część Germanii; do 751 pod władzą dynastii Merowingów (wielokrotne podziały państwa i walki wewnętrzne); od VII w. faktyczne rządy majordomów z rodu Karolingów, którzy 751 (Pepin Krótki) przejęli tron; pod ich panowaniem państwo Franków osiągnęło szczyt potęgi za Karola Wielkiego (800 przyjął tytuł cesarza rzymskiego), obejmując Galię, Germanię, północną Italię i połnocno-wschodnią Hiszpanię; 843 podzielone na 3 części: zachodnia dała początek Francji, wschodnia — Niemcom, pozostała uległa dalszym podziałom (Italia, Burgundia, Lotaryngia).
Czasy Karola Wielkiego i jego następców stały się także okresem dużego rozkwitu kultury i nauki (tzw. renesans karoliński). Przy klasztorach i pałacach królewskich powstawały rozbudowane ośrodki kopiowania dzieł autorów starożytnych (Tours, Reims, Corbea), zapisywania bieżących wydarzeń w formie roczników (Saint-Bertin, Fulda), iluminowania ksiąg liturgicznych (Compiègne, Fleury, Liège). Została przeprowadzona reforma szkolnictwa kościelnego; tok nauczania został ujęty w 2 podstawowe cykle, trivium i quadrivium, które obejmowały podstawowe dziedziny wiedzy. Rozwijały się astronomia i filozofia. Zasadnicze cechy państwa karolińskiego: sposób jego zorganizowania, model działania administracji lokalnej, wzory funkcjonowania wielkiej włości ziemskiej, a także powstała za rządów karolińskich elita władzy — przetrwały do końca X w.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dawid grający na harfie, ok. 846 miniatura w Biblii Karola Łysego (zwanej też Biblią Viviana) Paryż, Bibliothéque nationalefot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Korona cesarstwa Franków z X–XI w.fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Alkuin i cesarz Karol Wielki, miniatura z romańskiego manuskryptu fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Rycerze karolińscy, miniatura w manuskrypcie z IX w. — Universiteitbibliotheek, Lejda fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Akwizgran, katedra (Niemcy)fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia