cukier,
potoczna nazwa sacharozy, powszechnie znanego c. konsumpcyjnego, otrzymywanego w cukrowni, jako produkt naturalny z trzciny cukrowej i buraków cukrowych (cukrownictwo);
cukier
Encyklopedia PWN
powszechnie znanego cukru konsumpcyjnego, otrzymywanego w cukrowni, jako produkt naturalny z trzciny cukrowej i buraków cukrowych (cukrownictwo); niewielkie ilości cukru lub syropu cukrowego otrzymuje się także z palmy cukrowej (arenga), klonu cukrowego i sorgo cukrowego; cukier był użytkowany początkowo (m.in. w Grecji, Rzymie) jako środek leczniczy; w następstwie przeniesienia uprawy trzciny cukrowej na Santo Domingo (1494) oraz rozprzestrzenienia jej na Kubie, w Brazylii i Meksyku sprowadzano stamtąd już od 1553 cukier (surowy) do Europy. Stosunkowo wysoka cena cukru skłoniła do poszukiwań roślin cukrodajnych w klimacie Europy; 1590 O. de Serres odkrył słodki smak buraka, a po raz pierwszy cukier krystaliczny z buraka otrzymał 1747 A. Marggraf. Szybki rozwój europejskiego cukrownictwa nastąpił w wyniku blokady kontynentalnej Napoleona I, wstrzymującej dowóz towarów kolonialnych do Europy; dopiero jednak w 2. poł. XIX w., dzięki udoskonaleniu metod produkcji, cukier buraczany stał się codziennym produktem spożywczym. Ze względu na znaczną wartość energetyczną — 1651 kJ/100 g (393 kcal/100 g) — oraz właściwości smakowe cukier jest obecnie jednym z najbardziej rozpowszechnionych, tanich artykułów spożywczych; należy jednak unikać nadmiernego spożywania cukru, ponieważ jest łatwo przyswajalny i może powodować otyłość; jako produkt znajdujący się na liście tzw. produktów strategicznych jest objęty programem Konferencji ONZ do Spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD). Zgodnie z przyjętymi wymaganiami cukier biały zawiera nie mniej niż 99,80% sacharozy, cukier rafinowany — powyżej 99,85%; w handlu światowym występują 2 rodzaje (klasy) cukru białego krystalicznego, zawierające zgodnie z międzynarodowym kodeksem żywnościowym, ponad 99,70% sacharozy — klasa A, ponad 99,50% sacharozy — klasa B. Światowa produkcja cukru w 2001 wyniosła prawie 132 mln t; największymi eksporterami cukru trzcinowego są: Kuba, Brazylia, Australia, a cukru buraczanego: kraje UE, Polska, Turcja i Czechy.
