alkoholizm

alkoholizm,

termin oznaczający różne następstwa nadmiernego spożywania alkoholu etylowego — mało precyzyjny, obecnie rzadziej używany i raczej niezalecany;

motywem sięgania po alkohol jest jego działanie euforyzujące, rozluźniające, rozhamowujące (upojenie alkoholowe). Rozwój uzależnienia postępuje z różną szybkością, wpływa na to wiele indywidualnych i społ. czynników ryzyka (m.in. predyspozycje dziedziczne, sytuacja rodzinna i zawodowa, dostępność alkoholu, cechy osobowości); na zagrożenie wskazują m.in.: czynne szukanie okazji do picia, ukrywanie go, lekceważenie krytyki i przestróg, wzrost tolerancji na alkohol, koncentracja na sprawach związanych z alkoholem. Powstania alkoholizmu dowodzą: utrata kontroli nad piciem, występowanie objawów abstynencyjnych (potrzeba tzw. klinowania), głód alkoholowy, utrwalony stereotyp picia; osoba uzależniona pije stale lub z niedługimi przerwami, tworzy przy tym zwykle cały system mechanizmów psychol. zaprzeczających istnieniu choroby (np. bagatelizowanie, oskarżanie innych); zależność od alkoholu ma charakter psychiczny i fiz., w niektórych środowiskach także społeczny. Przewlekłe zatrucia powodują występowanie licznych zaburzeń somatycznych (m.in. uszkodzenie wątroby, trzustki, serca, mózgu, przewodu pokarmowego), psychoz alkoholowych oraz ryzyko szkodliwych skutków dla potomstwa; stopniowo narasta degradacja osobowości oraz nieprzystosowanie społ.; alkoholizm ma często znaczenie kryminogenne. Podstawową trudność w leczeniu alkoholizmu stanowi brak motywacji do jego podjęcia u większości uzależnionych; leczenie wymaga, po wstępnej detoksykacji, długotrwałego uczestnictwa w programach reorientujących i przygotowujących do alternatywnego sposobu życia oraz wspomagających wysiłek utrzymania abstynencji; pomocne tu są nieprofesjonalne ruchy trzeźwościowe oraz kluby i stowarzyszenia grupujące samych uzależnionych. Polska należy do krajów o średnim spożyciu alkoholi, lecz wyprzedza inne pod względem spożycia wysokoprocentowych napojów alkoholowych; niekorzystna jest też dominacja sposobu picia polegającego na wypijaniu dużych ilości mocnych napojów jednorazowo aż do silnego upojenia. W przypadku poważnych społ. następstw uzależnienia od alkoholu i bezkrytycznej postawy uzależnionego, może on zostać zobowiązany do leczenia w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych przez sąd (ustawa O wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 1982).